Erbo-di-frisoun
Vallisneria spiralis
Hydrocharitaceae
Àutri noum : Embuscun, Limoun.
Noms en français : Vallisnérie, Vallisnérie en spirale.
Descripcioun :L'erbo-di-frisoun es uno planto diouïco que fai de coulounìo emé si fiéu ; li fueio soun verdo, longo, plato e larjo de 10 à 15 mm. Pèr li flour leissaren counta F. Mistral (Mirèio, cant V) "(...) l'erbeto di frisoun ; - A dos floureto, separado - Bèn sus dos planto, e retirado (...) - Mai quand vèn de l'amour pèr éli la sesoun - Uno di flour, touto souleto, - Mounto sus l'aigo risouleto - E laisso au bon soulèu espandi soun boutoun ; (...) - I'a l'autro flour qu'es trefoulido, - E la vesès, d'amour emplido, - Que nado tant que pòu pèr ié faire un poutoun. - E, tant que pòu, se desfrisouno - De l'embuscun que l'empresouno"...
Usanço :Li fueio sarien manjado dins l'Asìo dóu levant.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vallisneria
Famiho : Hydrocharitaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) enflourejado : 0,5 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Aigo
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Subretroupicalo
Ref. sc. : Vallisneria spiralis L., 1753
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881